ĐỜI
MONG MANH LẮM, hãy yêu nhau
(Vài
cảm nhận khi đọc “BÀN TAY NHỎ DƯỚI MƯA” tiểu thuyết của nhà văn TRƯƠNG VĂN DÂN
)
(cty vh Phuong Nam-Nxb Hội Nhà văn, 2011)
Trần Kim Đức
Gấm,
nhân vật chính trong truyện với số phận bế tắc, đã trải qua hai đời chồng
không
hạnh phúc, có một cô con gái tên là Liên. Gấm luôn khao khát một tình yêu đích
thực, đi tìm một nửa của đời mình. Và đến gần bốn mươi tuổi, Gấm cũng đã tìm
được một nửa mình đã mất. Cô đón nhận hạnh phúc với người đàn ông là nhà báo đã
có vợ, nhưng vợ và con đã chết trước khi gặp Gấm. Tưởng đã gặp một tình yêu đích
thực và hạnh phúc bên nhau đến trọn đời, nào ngờ Gấm tiếp tục đón nhận những éo
le của số phận đời mình với căn bệnh ung thư “Những
tháng ngày hạnh phúc vừa qua rồi sẽ tan biến trong khoảnh khắc”.
Tình
yêu mà Gấm đã dành cho người đàn ông nhà báo là tình yêu hiến tặng, họ luôn mang
đến hạnh phúc cho nhau từng ngày, từng giờ. Với họ không có thứ tình yêu
hệ lụy. Tình yêu đã làm cho Gấm quên đi những khổ đau của đời mình :
“Khi
sống với nhau, Gấm thường cho mình yếu đuối, nhưng thật ra nàng là người đàn bà
lãng mạn và can đảm nhất trần gian. Cho đến phút chót, nàng đã không chạy trốn
mà còn thách đố với đời để giành lấy tình yêu từ tay thần chết, dâng hiến cho
người tình một cuộc ái ân vừa cuồng say vừa đầy nước mắt, hương vị đậm đà cho
đến giọt cuối cùng của niềm hoan lạc.
Rồi
vĩnh viễn yên nghỉ
trong vườn địa đàng.
Vì
yêu thương mà sợ mất mát. Và vì biết mất mát nên càng muốn hiến dâng. Khi
ý thức được đời sống của mình mong manh quá nên
Gấm muốn trao tặng cả bản thân cho một tâm hồn đồng điệu rồi ra đi chẳng có gì
hối tiếc.”
Cả
hai đều đón nhận một tình yêu đích thực, họ biết xoa dịu lẫn nhau, thấu hiểu
lẫn nhau để tìm đến đỉnh cao của hạnh phúc: “Vậy
đó, anh có một khả năng hóa giải rất đặc biệt. Nỗi buồn chưa kịp định hình thì
anh đã làm cho tan biến. Đang có điều lo lắng, ưu tư, anh bước đến ôm đầu tôi,
áp hai trán và hai đỉnh mũi chạm vào nhau để làm tôi bật cười. Thế là nỗi lo bay
đâu mất”
Tình
yêu là nghiệp ái, cuộc đời này là vô
thường, hạnh phúc rồi cũng như giọt sương, rất đỗi mong manh, dễ tan vỡ. Chuyện
hợp tan là do nhân duyên, vì thế mà họ rất trân quý và đón nhận tình yêu trong
từng ngày, từng giờ. Họ luôn tha thứ cho nhau và chấp nhận nhau mà sống thật
trọn vẹn hạnh phúc với một nửa mình tìm thấy: “..Tôi
cảm nhận ngay điều đó từ những phút đầu tiên. Cảm giác mơn man khi vừa gặp một
người mà như đã thân quen. Cuộc sống vốn lạnh lùng với những quan hệ hời hợt
trong công việc, thân thiện mà xa cách… còn chúng tôi như đi vào đời nhau, bước
vào thế giới riêng tư bí mật không rào, không đón. Cảm giác thuộc-về
đã nhen lên ngọn lửa ấm áp từ ngày đầu tiên… rồi nàng cảm phục… và tôi cũng trải
lòng cho người mình thương mến. Và cứ như thế… chúng tôi yêu nhau như hai dòng
suối hòa lẫn vào nhau, biến thành một dòng sông êm đềm có chung dòng
chảy…”
Họ
đã nuôi dưỡng tình yêu của mình bằng tâm “bất sinh, bất diệt”, để yêu thương
và sống thật hạnh phúc bên nhau, vì : “Chỉ
trong tình yêu, con người mới tìm ra lẽ sống của mình. Bởi chết vì tình yêu thì
đâu có nghĩa là chết. Mà chỉ là hiến dâng. Là cái chết trong muôn lần chết. Và
tình yêu sẽ đi vào cõi vô sinh vô diệt”.
Thật diệu kỳ!
Thoạt
đầu, tôi đã bị lôi cuốn bởi lời giới thiệu trong cuốn tiểu thuyết “Bàn tay nhỏ
dưới mưa” của nhà văn &
dịch giả Nhật Chiêu : “Cái
phong vị nồng thắm của tác phẩm nằm trong những nghịch lý mà nó muốn hóa giải:
sống-chết, khổ-lạc, sáng-tối, mất-còn, ngã-tha, cũ-mới, tự nhiên-văn minh, vô
thường-vĩnh cửu….
Chọn
điều này sẽ phải bỏ điều kia và như vậy khác nào
đánh mất cả hai?
Nhân
vật và người kể chuyện muốn vượt qua vô vàn tình huống phân biệt đó để trải
nghiệm cái nhất như hoan lạc, một tư tưởng nhuốm màu sắc Phật giáo, đặc biệt
phảng phất kinh Duy Ma”
Nhìn
thẳng vào sự trần trụi như vốn đã có trong cuộc
sống thực của con người mà không qua lăng kính của định thức, con người ngoài
bản năng còn có ý thức, những cuộc ái ân mặn nồng, hoan lạc vốn là bản năng
trần tục của con người nhưng khi tình yêu thăng hoa đã gắn kết hai thân xác với
nhau như chỉ còn lại một hình hài duy nhất nó sẽ trở thành một bản thể tốt đẹp,
cái mà triết học Đông phương gọi là âm dương hòa hợp : “Trong
phút giao hòa ấy, chúng tôi tưởng như chỉ còn lại một hình hài duy nhất. Hai xác
thân từ trong tiền kiếp bị chia lìa giờ hòa làm một, xác thịt quay cuồng trong
bão tố, nạp nguồn nhiên liệu từ ngọn lửa tràn đầy sinh lực của khát vọng. Tôi ôm
lấy Gấm, cả hai tận hưởng dư vị của trái cấm trong cảm giác say sưa. Rã rời và
buông thả. Hình hài quằn quại như đớn đau nhưng hoan lạc vươn lên đỉnh
điểm”.
Tình
yêu đã giúp cuộc sống của họ thăng hoa giữa một xã hội buộc con người phải
chạy đua với mọi thứ. Nói đến đây tôi lại nhớ đến lời
bài hát của Trịnh Công Sơn: “Một
ngày tình cờ biết em là ngày lạ lùng biết trần gian”. Biết em rồi mới
biết trần gian, đó cũng là cái tội của Eva đã nghe lời con rắn quỷ quyệt dụ dỗ
ăn trái cấm là trái biết thiện, biết ác và dụ dỗ Adam cùng ăn. Tưởng là ăn trái
cấm rồi sẽ biết đâu là thiện-ác, đâu là tốt-xấu, tưởng là sẽ được khôn ngoan,
hạnh phúc, nhưng sau khi ăn xong Eva và Adam tự thấy xấu hổ và lấy lá che lại.
Suy cho cùng, thiện hay ác, đẹp hay xấu,… là do con người quy định. Cuối cùng
họ phải rời khỏi vườn địa đàng và cũng từ đó có chốn trần gian với hỷ, nộ, ái,
ố, lạc, dục đầy bất trắc. Tác giả đã chuyển tải các vấn đề rất mạch lạc, từ sự
gian tham, tàn ác và dục vọng của con người, con người đã tự hủy hoại những cái
hay, cái đẹp, phá hoại cái gốc tự nhiên vốn có của mình và môi trường :
“Nếu
xưa kia các nền văn minh cổ đại đều xem là thiêng liêng, là các yếu tố căn bản
của sự sống thì nay tất cả đất, nước, khí, lửa đều bị ô nhiễm và toàn bộ hệ
sinh thái đang bị rối loạn sự cân bằng. Bác nghĩ là trong sự hỗn loạn đó, chỉ
cần một tế bào bị nhiễm độc thôi là sẽ không hoạt động bình thường, mà đột biến
lớn lên như vũ bão và trở thành một khối bầy nhầy, de dọa và triệt tiêu cuộc
sống. Hiện nay chúng ta có rất nhiều căn bệnh mới vì sự sống bị đảo lộn và càng
ngày càng có nhiều hệ động- thực – vật tuyệt diệt, không thể tái sinh. Thế mà
khi đọc các tài liệu về cách phòng ngừa ung thư, người ta còn khuyên chúng ta
hãy sống trong môi trường sạch đẹp, bầu không khí trong lành. Thật là mỉa mai!
Vậy chúng ta, con người hiện đại
sẽ tìm đâu để có được một điều kiện sống như vậy?..”.
Quay
cuồng trong cơn lốc bạo tàn của định mệnh,
dù đớn đau vật vã trong một thế giới gian tham lam, ô nhiễm... thế nhưng Gấm và
người tình vẫn đấu tranh, chấp nhận và tha thiết yêu thương: Một tình yêu mãnh
liệt mà đọc lên ai cũng phải thèm khát với những trang viết về sự hoà nhập giữa
thể xác và tâm linh đầy cảm xúc và cực kỳ linh động.
Tôi
nghĩ, Trương văn Dân đã đưa tình dục vào tác phẩm văn học là để nói đến cái gốc
tự nhiên của con người, nói lên sự thánh thiện của tình yêu, bộc
lộ sự
giải tỏa những ức chế và sự cô đơn trong cuộc sống, để trở về sống với con người
thật của chính mình. Hơn nữa để lột trần sự thật mà con người thường cứ cố né
tránh, không dám nhìn vào sự thật như cái thực của tình yêu ở cõi trần gian :
“Cảm
ơn em, vì nhờ có em mà anh hiểu được một tình yêu vừa thánh thiện vừa mê say
trên cõi đời này là có thật. Tình yêu đó vừa nhẹ nhàng vừa mãnh liệt, vì chúng
mình đã yêu nhau trong ý thức, trong vô thức và cả trong tiềm thức. Tình yêu đó
đã mở tung cánh cửa tâm hồn và thể xác để cho tất cả cảm xúc tình yêu ào ạt tràn
vào. Và, đúng không em, như thế đã là quá đủ để anh có thể an ủi mình rồi bước
đi trên thế gian này trong tháng ngày còn lại, cho đến khi nằm
xuống”.
Cảm
nhận này là một cách đọc của riêng tôi với tác phẩm “Bàn
tay nhỏ dưới mưa”. Nhà văn Trương văn Dân đã làm cho tôi nhận ra được nhiều điều
trong cuộc sống để đạt đến sự an vui và tự tại.
Trần
Kim Đức
Tập
san Quán Văn 008- 9-2012